Świat wyobraźni Papcia Chmiela
Kilka dni temu – 21 stycznia 2021 roku odszedł twórca słynnego Tytusa – Henryk Jerzy Chmielewski (ur. 7 czerwca 1923 roku.). Przeżył 98 lat.
POCZĄTKI KOMIKSU: „TYTUS ROMEK I A'TOMEK” .
Pojawiające się pierwsze czarno-białe komiksy w czasopiśmie pt.: „Świat przygód” (dopiero później w „Świecie Młodych”) dotyczyły przygód Romka i A'Tomka. Tytus dołączył do nich później. Historie do komiksów Papcio Chmiel czerpał m.in. z obserwacji dzieci bawiących się na ulicach miasta, po których spacerował. Pierwszy komiks powstał w powojennej Polsce – w latach 50-tych. Tytus początkowo bardziej przypominał zwykłe zwierzę, które tytułowi bohaterzy odnajdują na pokładzie rakiety. Doświadczalna małpa zostaje uczłowieczona i tak powstaje drużyna: Tytus, Romek i A'tomek.
Z czasem zaczęła się pojawiać kolorowa wersja przygód Tytusa. Poza tym komiks niewiele się zmienił: niezmiennie uczył szacunku do wszystkiego co nas otacza: do ludzi, zwierząt, do nauki, która może rozwiązać wiele problemów. Zawiera potężną dawkę humoru. Promuje podróże po świecie. W tym miejscu warto podkreślić, że sam autor podróżował głównie w wyobraźni. Czasem jego syn i córka, jako dzieci pomagali tworzyć historie o Tytusie.
Można powiedzieć, że Tytus to taki polski superbohater. Jednakże komiksy Papcio Chmiela w odróżnieniu od zachodnich historii obrazkowych charakteryzują się brakiem przemocy. Tu bohaterzy mają przynosić radość dzieciom. Tworząc komiks, Papcio Chmiel dzielił kartkę na pół. Po jej lewej stronie przedstawiał co będą zawierały obrazki, a po prawej teksty jakie zamierza umieścić w „chmurkach”.
DZIECIŃSTWO PAPCIA CHMIELA.
Papcio Chmiel powiadał, iż urodził się w Barbakanie, gdyż kamienica, w której mieszkał zbudowana była na ruinach murów obronnych Warszawy. Już od 7 roku życia tworzył rysunki na murach. Przez jego rodziców uważane były jednak za zwykłe bazgroły. W szkole średniej rysował karykatury swoich profesorów.
DOROSŁOŚĆ.
W czasie II Wojny Światowej był żołnierzem Armii Krajowej oraz uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. Przyjął wówczas pseudonim: Jupiter (wszyscy członkowie jego oddziału przyjęli na pseudonimy nazwy ciał niebieskich). Córka Papcio Chmiela wspomina, że w dzieciństwie nieraz słyszała jak jej Tata krzyczy w nocy przez sen: „Niemcy!”. Okres wojny, tak jak zresztą dla wszystkich żyjących wówczas Polaków, był dla Henryka Chmielewskiego bardzo trudnym czasem.
Trzeba podkreślić że sam był bardzo pogodnym człowiekiem – nazywanym „kolorowym ptakiem”, bo uwielbiał chodzić w wielobarwnych ubiorach, dużych barwnych kapeluszach czy kowbojskich butach. Wczasach, gdy większość ludzi ubierała się w szaro-bure ubiory, było
w pewnym sensie aktem odwagi. Ojcem został w latach 50-tych: córka, Monique Lehman poszła
w ślady ojca – jest artystką, syn, Artur Bartłomiej Chmielewski – pracownikiem jednego z centrów badawczych NASA.
OSTATNIE LATA ŻYCIA PAPCIA CHMIELA.
Po wielu latach tworzenia komiksów stwierdził, iż chciałby zrobić sobie przerwę i tworzyć np. obrazy olejne nawiązujące tematycznie do Jego przeżyć wojennych. Powstały wówczas nawet albumy historyczne, jednak Papcio Chmiel nie potrafił całkowicie zrezygnować z tworzenia historii o Tytusie, mimo iż ostatnie 10 lat powtarzał, że: „to już ostatni komiks!”. W starości cierpiał na spory niedosłuch i stracił wzrok w lewym oku, co bardzo Go martwiło, gdyż obawiał się całkowitej utraty wzroku. Na szczęście do końca swoich dni mógł przelewać swoje pomysły na papier.
Henryk Chmielewski otrzymał wiele odznaczeń, w tym: Srebrny Krzyż Zasługi, Krzyż Armii Krajowej, Order Uśmiechu czy nagrodę: "Zasłużony dla komiksu polskiego”.
CIEKAWOSTKI:
– umieszczając dedykacje w swoich publikacjach Papcio Chmiel rysował Tytusa, ale tylko z profilu, gdyż wykonanie takiego rysunku zabierało mniej czasu niż przedstawienie bohatera komiksu „en face” (na wprost),
– w 2015 roku sprzedano okładkę komiksu: „Tytusa, Romka i A'Tomka. Księga XX. Druga wyprawa na wyspy nonsensu.” za rekordową kwotę: 75 tys. złotych. Za komiks o „Tytusie...” z lat 60/70 trzeba zapłacić niecałe 200 zł,
– można powiedzieć, że przewidział przyszłość zawodową swojego syna umieszczając go jako jednego z bohaterów III księgi: „Tytus kosmonautą”.
– Papcio Chmiel ogłosił kiedyś konkurs dla swoich czytelników na epitafium (napis na nagrobku upamiętniający lub sławiący zmarłego). Sam zaproponował taki: „ Rysował Tytusa – już się nie rusza”,
– w jednej z części: „Tytusa Romka i A'Tomka” Papcio Chmiel narysował schody donikąd, które do złudzenia przypominają Pomnik Ofiar Tragedii Smoleńskiej.
W zbiorach naszej biblioteki znajdują się komiksy Papcio Chmiela: „Tytus Romek i A'Tomek”. Czekają one na swoich czytelników :)
Źródła informacji:
- Program telewizyjny: „Papcio Chmiel” emitowany 22.01.2021 w TVP1.
.jpg)